India dag 0
Doordat Andries Greiner, collega gedeputeerde, ivm met een aandoening in Nederland moest blijven, heeft hij mij gevraagd hem te vervangen op de studiereis cq. handelsmissie van de kenniskring Amsterdam naar India. Dus met enige spoed heb ik de benodigde vaccinaties gehaald. De goede informatie over de bedrijven en onderwijsinstellingen heb ik doorgenomen. Al het materiaal is goed verzorgd. De groep bestaat uit 42 mensen, waaronder zes Flevolanders. Annemarie Jorritsma en twee ambtenaren van Almere, Rutger Schuitemaker hoofd EZ van de provincie en Dirk Minne Vis, oud directeur van de KvK van Flevoland.
India dag 1
Om even voor half negen belt Dennis met enige paniek in de stem op dat hij voor huisnummer 26 staat om Rutger Schuitemaker te halen en dat er niemand reageert. Na enig belwerk van mij blijkt Rutger op 126 te wonen. Om kwart over negen komen we aan op Schiphol, nadat ook de werkzaamheden aan de A6 bij Muiderberg voor oponthoud hebben gezorgd.
Op twee na is de groep compleet en heeft iedereen zijn bagage al ingeleverd en we maken in de persruimte kennis met onze reisgenoten. Vorige week dinsdag hadden we er al veel gezien bij de ontvangst bij burgemeester Cohen.
Om elf uur zitten we in het vliegtuig en vertrekken we richting het oosten, zodat het om drie uur Nederlandse tijd buiten al donker is. Op naar India, benieuwd naar deze nieuwe ervaring.
De eerste indruk bij aankomst is die van een enorm vervuilde lucht (een grote vieze mist) en veel mensen.
India dag 2
Opstaan om half acht, drie uur Nederlandse tijd, dus een korte nacht. Buiten en binnen stinkt het naar houtskoolvuur. De zon doet verwoede pogingen om door de dikke smog heen te komen. In het hotel is veel personeel, mensen zijn niet het probleem. Achter elke tafel of bureau zitten meestal twee mensen. In de ontbijtzaal lopen vijf mannen met kannen, toast etc. achter elkaar, langs de tafels. De tafels waar de gesprekken tussen de deelnemers net als in het vliegtuig weer gaan over biotech, ICT, ziekenhuizen, innovatie etc.
Qutb Minar bekeken. Dit is een stenen toren uit de islamitische tijd, dus de 12e eeuw. Het ligt in een park waar nu eens niet allemaal vuilnis en plastic flessen liggen. Allemaal gesculptuurde gebouwen omringen de toren. Zo nog een aantal historische gebouwen bekeken, ze stammen allen uit de rijke (Iraans) islamitische periode.
De studiemiddag brengt ons in contact met een achttal geweldige mensen die over hun sociale, culturele, justitiële en economische achtergrond vertellen. Nadat zij over hun ervaringen hebben verteld gaan we in twee discussieronden aan tafels verder met hen in gesprek. We wisselen ervaring over o.a. onderwijs uit en veelal blijkt dat veel problemen universeel zijn. Het is voor mij ook bijzonder interessant om met Ricardo Winter te praten. Hij is directeur van het ROC Amsterdam
Hij vertelt over de aanpak van vervroegd schoolverlaten. De enige manier is een persoonlijke aanpak door mensen met voldoende commitment. Tijdens het diner worden de gesprekken stevig voortgezet.
Morgen is het Republic Day, de nationale feestdag. In het hotel komen veel Indiase mensen al samen, ons gezelschap piept er stil tussenuit en iedereen gaat vermoeid vroeg naar zijn of haar kamer.
India dag 3
Vandaag veel te veel gehoord en beleefd om even om half twaalf ‘s avonds op een Palm met de kleine toetsen op te schrijven.
Om acht uur verzamelen om op weg te gaan naar de parade voor Republic Day. Het verkeer ernaartoe was niet echt druk maar zo ontzettend ongeorganiseerd dat we er erg lang over deden. Het barstte werkelijk van de militairen die ook zonder enige coördinatie het verkeer stopzetten. Wel had iedereen keurig een kaart gekregen tot waar je mocht rijden. Eindelijk op de plaats aangekomen konden we plaatsnemen op een zeer vieze stoel tussen Turkmenen, Kazakken, Maldiviers, Vietnamezen etc. De parade was fantastisch met als hoogtepunt de stoet bereden kamelen met strijders en muziekkorps er bovenop. Wat een divers land, wat een mooie uniformen. De afsluiting was de overtocht van verschillende typen vliegtuigen. Iedereen vond dat we in Nederland ook maar weer een militaire parade moeten krijgen, het was clean en mooi. Alleen het Indiase leger is het grootste van de wereld en men had juist nog een paar Talibaanleden bij de grens ‘neergeknald’ en daarom gold in Delhi het hoogste alarm.
Daarna hebben we het medisch centrum en ziekenhuis bezocht. Op veel punten is men veel verder dan in Nederland. Het gebruik van ICT is volledig geïntegreerd in dit tot de Apollo groep behorende ziekenhuizen. Op afstand diagnoses stellen en opereren is allemaal geen probleem, foto’s op je IPod bekijken en uitvergroten kan de specialist thuis doen. Veel meer hoort u later.
In de avond gegeten bij ambassadeur Bob Hiensch in zijn erg mooie residentie, die voor de geschiedenis van India heel belangrijk is. Later meer!
India dag 4
Een koe op de snelweg. Ach, hij is heilig dus de chauffeur rijdt eromheen. Met mensen is men minder voorzichtig, die moeten zelf uitkijken als ze op de snelweg wandelen of de straat vegen. In de middenberm slapen of wonen is weggelegd voor de laagste kaste. Die mensen worden door de hogere kasten meer als dieren gezien. Toch zie ik vaak lachende en vriendelijke mensen, het is je lot en in een volgend leven kun je in een hogere kaste terugkomen, maar ook als kakkerlak.
Overal staan groepen mensen te wachten of niets te doen. De bermen zijn vergeven van afval, waarom geeft de regering die grote groepen zonder werk niet geld voor een kilo afval. Je wordt er moedeloos van hoe dit land zich moet ontwikkelen, toch is de middenklasse verdubbeld tot ruim 400 miljoen mensen en is er heel veel verbeterd. Dit aantal mensen is voor bedrijven een niet onaanzienlijke markt, qua aantal (niet koopvolume) groter dan de EU.
Vanochtend in een productiebedrijf geweest, waar men PU matrassen maakt. Nu slaapt nog 70% van de mensen in India op katoen. Helaas vervalt de afspraak met het ministerie van Energie, omdat het verkeer geen doorstroming kent en de wegen absoluut onvoldoende zijn. Er moet nog 56.000 km snelweg worden aangelegd. Daar is de taak van Eurlings een peulenschilletje bij.
Dus we gaan direct naar Evalueserve, een dienstverlener in de adviessector. Er werken ook twee Nederlanders. Het bedrijf levert adviesdiensten aan bedrijven in 56 landen.
1991 is het bepalende jaar voor de Indiase economie, toen was de huidige premier minister van Financiën en hij zorgde dat de markt geliberaliseerd werd. Tot die tijd had India een rigide planeconomie, die overigens wel iets beter functioneerde dan die van de Sovjet Unie. Maar Singh heeft de markt een enorme boost gegeven. De VS is een belangrijke markt voor India en Bush heeft de verhoudingen met India enorm verbeterd.
India heeft ook hele goede relaties met Europa en oost Azië en Australië. Het is acceptabel voor bijna alle regimes in de wereld. Het is opvallend dat democratie en vrije meningsuiting in dit land grote verworvenheden zijn. Daarentegen zijn corruptie en bureaucratie een handicap om goed te werken.
In de avond met het vliegtuig naar Mumbai en dan weer inchecken in het hotel daar en de pakken uit de koffer halen om er een beetje ongekreukeld uit te zien. Het is een prachtig hotel.
India dag 5
Vanochtend om acht uur vertrek uit het erg mooie hotel in Mumbai. Ongelooflijk is het verschil tussen deze stad en Delhi. Relatief schoon, geordend in de ruimtelijke zin, gebouwen zijn afgebouwd etc. Mensen hangen veel minder lethargisch rond en de meesten lopen met een doel rond. De middenstand is beter ontwikkeld en de wegen zijn kwalitatief goed. Als er moderne gebouwen zijn staan die niet alleen en heeft men een verband aangebracht met de omgeving of andersom.
Mumbai is een grote havenstad met 16 tot 34 mln. mensen. De boulevard toont een grootsheid en straten zijn niet bezaaid met afval. Hier is de Indiase tijger zichtbaar. Natuurlijk zijn er sloppenwijken en is er armoede maar hier zie je vooruitgang.
We bezoeken SRCC Children’s Hospital, waar kinderen met geestelijke en lichamelijke afwijkingen en met een IQ van 75 tot 100 onderwijs en medische zorg krijgen. Het geduld van de teachers bij in het bijzonder de leerlingen met een motorische storing is bewonderenswaardig. Een snelle rondgang bij de deelnemers van de groep brengt bijna 20 mille als gift op tafel. Dat werd bijzonder gewaardeerd bij het volgende bezoek aan Tata oftewel TCS. Zij zijn sponsor van het kinderhospitaal. Bijzondere introducties door de topmannen van Tata. Dit conglomeraat van bedrijven is goed voor een winst van $5,6 Mrd. en 5%van het totale Indiase BNP. We zouden prudent met de verdere informatie omgaan.
Daarna naar BSE. De Bombay Stock Exchange. Interessante verhalen over de economie van India en de meer financiële kant van de bedrijven. Voor mij als oud bankier was dit smullen. Vanaf de 16e etage een geweldig uitzicht over de stad. Aansluitend een korte rondleiding door de stad, waarmee mijn eerste indrukken direct werden neergesabeld. Het blijkt dat 55% van de mensen in Bombay in sloppenwijken, dus hutjes of onder tentzeilen leven. Vier miljoen mensen leven op straat. In heel India sterven per dag 1000 kinderen aan diarree. Tja, alles is relatief………. We hadden nog een diner met vertegenwoordigers van NASSCOM en mr. Rajiv Vaishnav sprak.
India dag 6
Alweer vroeg op om naar het vliegveld te gaan. De groep is zeer gedisciplineerd, ondanks dat, moet er altijd voldoende ruimte in het programma zijn om iedereen te tellen, te laten plassen en in te laten stappen in de bus.
Helaas vliegt Kingfisher vandaag niet op tijd en verliezen we veel tijd voordat we in Hyderabad zijn. Een volledig nieuwe en mooie aankomsthal, waaraan de Schiphol Group heeft bijgedragen. Daarvandaan rijden we door een soort Spaans landschap naar moderne en mooie gebouwen. De infrastructuur is goed en er wordt hard gewerkt aan goede brede wegen.
Rythm and Hues is een bedrijf met 1000 medewerkers in LA, Mumbai en Hyderabad. Ze maken animaties voor games en films en light effects etc. Ze zijn meermalen award winning en werken aan veel beroemde films mee. Hun grootste probleem is het opleiden van mensen, nergens is een opleiding dus incompany. Dan naar Fxlabs.com.
Overal is controle en bewaking. Aan mensen voor dit vak geen gebrek. Auto’s en bussen worden met spiegels aan de onderkant bekeken. Het lijkt wel de grens met de DDR. Geen enkel hotel, bedrijf of vliegveld maakt hierop een uitzondering.
Ons volgende bezoek is aan DQ Entertainment International Ltd. Nu geen toevoegingen aan echte films of spelletjes. Maar tekenfilms op een zeer hoogwaardige manier. Men heeft 3200 medewerkers en klanten als Disney, Nickelodeon, Discovery, TF1 etc. Men won de Deloitte technology award. Het maken van een film is een zeer strakke planning waar honderden mensen bij betrokken zijn.
We hebben dus enkele bedrijven van de vele bezocht. Hier in Hyderabad heeft men in minder dan zes jaar een volledige entertainment industrie opgezet met toeleveranciers en een hoop kennis. Werkelijk onvoorstelbaar, dat dit hier wel lukt en wij met veel meer geld niet in staat zijn om een gespecialiseerd bedrijventerrein op te zetten. Het loon van de mensen is hier veel lager (€ 450 pm). Vaak zijn het afgestudeerde techneuten die nog een jaar intern moeten worden opgeleid.
In de avond een BBQ. We eten veel vegetarisch en kip. Ander vlees is er nauwelijks, rundvlees is met die heilige koe natuurlijk uit den boze. Over het algemeen eten we prima, waarbij de lunch bij Tata echt ten positieve opviel.
Hyderabad is de meest welvarende stad, die we tot op heden hebben gezien.
India dag 7
Op weg naar de Business School rijden we door Hyderabad door mooie wijken en krijg je een Spanje of Portugal gevoel. Natuurlijk ook hier en daar primitieve tentjes, waar hele gezinnen of bouwvakkers in wonen.
De eens zo grote ABN Amro Bank is in India stevig vertegenwoordigd. Op hoeken van straten staan de cashmachines van deze bank. Het schijnt dat de RBS die dit heeft overgenomen geen geld heeft om deze kantoren om te bouwen. Natuurlijk doet dat mij ook pijn om te zien hoe deze wereldwijde bank door mismanagement volledig afgebroken is.
We gaan op bezoek bij de Indian School of Business. De ISB staat 15 in de lijst van de FT. Ze zijn pas opgericht in dec. 2001 en nu al heeft men groot aanzien.
Dat de tegenstellingen groot zijn heb ik al eerder gezegd. We bekijken een ruraal project waar vrouwen tientallen groepen vormen. Ze sparen ieder 20 rupies per week en zo kunnen ze na zes maanden bij de bank voor grotere investeringen geld krijgen. We komen in het dorp ook 40 op de grond zittende mannen tegen. Ik vraag of ze staken. Ja, dat doen ze al 14 dagen, want ze willen meer loon en dan ga je lijdzaam zitten. Nu krijgen ze Rps 1400 (€20) per maand en willen Rps 4000 gaan verdienen.
Daarna een volgend dorp, waar ook vrouwenprojecten zijn opgezet. Het hele dorp loopt uit, zij kijken naar ons, wij kijken naar hun. Op bescheiden schaal worden er nieuwe huizen gebouwd in het dorp en het is relatief welvarend. Vrijwel niermand zie ik werken, ze hebben allemaal tijd om naar ons te kijken en mijn Flevoland ballpoints aan te nemen. Van Harry Borghouts (CdK NH) hoor ik later dat hij enkele ouderen de werking moest uitleggen. Flevoland de hardware, Noord Holland de software.
Het is nu ruim boven de 30 graden en het land is dor. Er moeten meer waterprojecten komen om nuttig gebruik te maken van de overvloedige moessonregens in juni en juli. Bij Hyderabad liggen een aantal kunstmatige meren, die daar al voor gebruikt worden. Bemesting zal ook aandacht moeten krijgen. Zo zaal de zelfvoorzienendheid van India verder kunnen toenemen. Een volgende prioriteit is m.i. de energie. Nu importeert men bijna alles. Een land met zoveel zon moet ruimschoots in zijn eigen behoefte kunnen voorzien, nu kijken of men de bestaande belangen van de energie maatschappijen kan doorbreken. Belangrijk als je elk jaar 50 % meer energie gebruikt. Vannacht om half vier vliegen we met drie naar Nederland, de rest van de groep volgt een dag later. Kijken of we kunnen slapen in het vliegtuig. Het is de een na laatste vlucht van KLM vanaf Hyderabad, ze nemen deze uit het schema per 1 februari.
India dag 8
We zijn doodmoe van een intensief programma, dat ‘s ochtends om zeven uur begon, twee binnenlandse reizen kende en in de avond eindigde. De groep was zeer gedisciplineerd en altijd stond op tijd klaar voor de bus. Er zijn veel ervaringen ook buiten het India programma uitgewisseld. Er blijven 39 mensen nog een dag in India, terwijl er drie al naar Nederland reizen. Om half één in de nacht worden we uit het hotel door een taxi weggebracht. De chauffeurs in die landen schakelen bij snelheids vermindering nooit een versnelling lager, en dan rij je dus twintig km in de vierde versnelling. Voor de gaten in de weg en de vele verkeersdrempels op de weg en bij de veiligheidspunten staat hij vrijwel stil. Met zijn drieën komen we na driekwartier aan op het vliegveld, waar we keurig worden opgewacht en het inchecken van de bagage snel verloopt. Als we zitten te wachten zien we uiteindelijk het vliegtuig aankomen, wat ons doet vermoeden dat we te laat zullen vertrekken. Dat wordt bewaarheid, we vertrekken om kwart over vier in de nacht, maar gelukkig halen we dat weer in op de vlucht. Weer hoog over Kabul om voldoende hoogte te hebben voor de veiligheid en dan via de Kaspische Zee terug naar het Europese luchtruim. Een redelijke nachtrust voor ons allemaal en twee uur voor de aankomst krijgen we ons ontbijt geserveerd door de vriendelijke KLM stewardessen. Aan de bagageband merken dat dit een echte transfervlucht was, want er komen maar een paar koffers op de band. Na precies 7×24 uur staan we weer bepakt en bezakt op Schiphol.
Wim staat op de bekende plek met de auto klaar om mij snel naar huis te brengen, waar ik over mijn eerste indrukken aan de hand van foto’s vertel en dan toch in slaap val, voordat ik ‘s avonds een diner heb.
